႐ိုဟင္ဂ်ာဒုကၡသည္အေရး ႏုိင္ငံတကာစိုးရိမ္

ကိုေဇာ္၀င္းလိႈင္

03.06.2015 07:57

ျမန္မာအစုိးရက ဖမ္းဆီးမိထားတဲ့ ေရႊ႕ေျပာင္းေနထုိင္သူ ၇၀၀ ေက်ာ္ကုိ တင္လာတဲ့ စက္ေလွေပၚ ပါလာသူေတြ ဘယ္သူ ဘယ္၀ါျဖစ္တယ္ဆုိတာကုိ စစ္ေဆးလုိ႔ရေအာင္ သူတုိ႔ကုိ ေဘးကင္း လုံၿခံဳတဲ့ေနရာကုိ ေစာင့္ေရွာက္ ေခၚေဆာင္သြားတယ္လုိ႔ ျမန္မာ အာဏာပုိင္ေတြက ေျပာပါတယ္။
ဒီအေၾကာင္း ဗီြအုိေအ သတင္းေထာက္ Steve Herman ဘန္ေကာက္ၿမိဳ႕ကေန သတင္းေပးပုိ႔ထားတာကုိ ကုိေဇာ္၀င္းလႈိင္က တင္ျပေပးပါမယ္။
စက္ေလွနဲ႔ လုိက္ပါလာၿပီး လူေမွာင္ခုိကူးသူေတြက စြန္႔ပစ္ထားျခင္း ခံခဲ့ရတဲ့ ေရႊ႕ေျပာင္းေနထုိင္သူ ၇၀၀ ေက်ာ္ကုိ ေရနဲ႔ အစားအစာေတြ ေထာက္ပံ့ေပးထားေၾကာင္းနဲ႔ သူတုိ႔ေတြဟာ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ကုိ ျပန္သြားလုိေၾကာင္း ေျပာတယ္လုိ႔ ျမန္မာသမၼတ႐ုံးက ေျပာပါတယ္။
အဲဒီစက္ေလွပင္လယ္ျပင္ထဲ ေမ်ာေနတာကုိ ျမန္မာေရတပ္က ၿပီးခဲ့တဲ့ ေသာၾကာေန႔မွာ ေတြ႔ရွိခဲ့တာပါ။ သူတုိ႔ေတြဟာ ျမန္မာႏုိင္ငံက ထြက္ေျပးလာၾကတဲ့ ႐ုိဟင္ဂ်ာေတြလုိ႔ ယူဆရၿပီး မေလးရွားႏုိင္ငံဘက္ကုိ ဦးတည္ သြားေနၾကပုံရတယ္လုိ႔ ဆုိပါတယ္။

လူေမွာင္ခုိကူးမႈမွာ ၾကားခံနယ္ေျမအျဖစ္ အသုံးျပဳေနတဲ့ ထုိင္းနဲ႔ မေလးရွား နယ္စပ္တေလွ်ာက္မွာရွိတဲ့ စခန္းေတြကုိ လုိက္လံ ၿဖိဳခြင္းေနတာ၊ ပိတ္ပစ္တာေတြ ဖိဖိစီးစီး လုပ္လာေနတဲ့အတြက္ လူေမွာင္ခိုကူးသူေတြက ဒီ ေရႊ႕ေျပာင္းေနထုိင္သူေတြကုိ သူတုိ႔ကုိ စတင္ ေခၚေဆာင္လာတဲ့ အႏၱရာယ္မ်ားလွတဲ့ ေနရာအနီးမွာပဲ စြန္႔ပစ္ထားခဲ့ပုံရတယ္လုိ႔ Arakan Project ညြန္ၾကားေရးမွဴး Chris Lewa က ဘန္ေကာက္ၿမိဳ႕မွာ အဂၤါေန႔က က်င္းပတဲ့ သတင္းစာရွင္းလင္းပြဲအတြင္းမွာ ေျပာပါတယ္။
“ျမန္မာနဲ႔ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏုိင္ငံေတြကေန ေလွေပၚတက္လုိက္လာတဲ့သူေတြအတြက္ ပြဲစားေတြက ပုိက္ဆံေတြ လုိက္ေတာင္းေနတုန္းပဲလုိ႔ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္မွာရွိတဲ့ က်မရဲ႕ အဖြဲ႔ငယ္ေလးက ေျပာပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ေလွစီးေျပးတဲ့သူေတြ ပင္လယ္ထဲမွာ ရွိေနေသးတယ္ဆုိတာ သိသာပါတယ္။ က်မတုိ႔အထင္ေတာ့ စက္ေလွေတြဟာ ဘဂၤလားပင္လယ္ေအာ္ထဲမွာ ရွိေနႏုိင္ပါတယ္။ ေသေတာ့ မေသခ်ာပါဘူး။”
႐ုိဟင္ဂ်ာနဲ႔ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္က ထြက္ေျပးလာသူ စုစုေပါင္း ၅,၆၀၀ ေလာက္ ႏုိင္ငံေပါင္း ၅ ႏုိင္ငံက ကမ္းေျခေတြကုိ ဆုိက္ကပ္လာတယ္လုိ႔ သူမရဲ႕ NGO အဖြဲ႔၀င္ေတြ ေစာင့္ၾကည့္ ေကာက္ယူထားတဲ့ စာရင္းေတြအရ သိရတယ္လုိ႔ ဆုိပါတယ္။ ဒါကုိ ၾကည့္ျခင္းအားျဖင့္ ျမန္မာနဲ႔ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏုိင္ငံေတြက ထြက္ေျပးလာသူေတြ ေထာင္နဲ႔ခ်ီၿပီး ေပ်ာက္ဆုံးေနဆဲ ျဖစ္တယ္ဆုိတာကုိ ထင္ဟပ္ေစပါတယ္။ ဗုဒၶဘာသာ အမ်ားစုႀကီးစုိးတဲ့ ျမန္မာႏုိင္ငံအတြင္း ေနစရာ အတည္တက်မရွိဘဲ ျဖစ္ေနတဲ့ ႐ုိဟင္ဂ်ာ မူဆလင္ေတြအေရးကုိလည္း ႏုိင္ငံတကာက အေစာပုိင္းမွာ သိပ္အာ႐ုံမစုိက္ခဲ့ၾကပါဘူး။
ဒါေပမဲ့ လြန္ခဲ့တဲ့ သီတင္းပတ္ အနည္းငယ္အတြင္း ထုိင္းနဲ႔ မေလးရွားႏုိင္ငံေတြက ကမ္းေျခေတြကုိ အေတာ္မ်ားမ်ား ဆုိက္ေရာက္လာေနတာနဲ႔ ေထာင္နဲ႔ခ်ီတဲ့သူေတြဟာလည္း ပင္လယ္ထဲမွာ ေရနဲ႔ အစားအစာ အနည္းငယ္နဲ႔ ေမ်ာေနတဲ့သူေတြကုိလည္း ဘယ္ႏုိင္ငံကမွ လက္ခံလုိစိတ္ မရွိဘူးဆုိၿပီး အကူအညီေပးေရး အဖြဲ႔ေတြက သတိေပး ေျပာဆုိေနတာေၾကာင့္ အေျခအေနဟာ ေျပာင္းလဲလာေနၿပီလုိ႔ ဆုိပါတယ္။
ၿပီးခဲ့တဲ့ သီတင္းပတ္ကုန္ပုိင္းကလည္း အေမရိကန္ႏုိင္ငံက ႐ုပ္ရွင္မင္းသား Matt Dillon ဟာ ရခုိင္ျပည္နယ္၊ စစ္ေတြၿမိဳ႕မွာရွိတဲ့ ႐ုိဟင္ဂ်ာဒုကၡသည္စခန္းကုိ သြားေရာက္ လည္ပတ္ခဲ့ပါတယ္။ ႐ုိဟင္ဂ်ာေတြရဲ႕အေရးဟာ စိတ္မခ်မ္းေျမ႕ဖြယ္ရာ၊ ေၾကကြဲဖြယ္ရာေကာင္းၿပီး ေျဖရွင္းလုိ႔ရႏုိင္တဲ့ လူေတြက ဖန္တီးတဲ့ ျပႆနာျဖစ္တယ္လုိ႔ ဘန္ေကာက္ၿမိဳ႕မွာ က်င္းပတဲ့ သတင္းစာရွင္းလင္းပြဲအတြင္း ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။
“လူေတြဟာ သဘာ၀ ေဘးအႏၱရာယ္ေၾကာင့္ ဒုကၡသည္ စခန္းထဲမွာ ေနေနၾကတာ မဟုတ္ပါဘူး။ ဒါဟာ လူေတြက ဖန္တီးတဲ့ သည္းမခံႏုိင္မႈ၊ အေၾကာက္တရား၊ အတူ ယွဥ္တြဲ ေနထုိင္လုိစိတ္ မရွိမႈေတြေၾကာင့္ ျဖစ္ရတဲ့ လူသားခ်င္း စာနာမႈဆုိင္ရာ အခက္အခဲပါ။”
သူ႔ထံကုိ ႐ုိဟင္ဂ်ာအေရး တက္ႂကြလႈပ္ရွားသူေတြက စာေရးၿပီး အသနားခံလာတဲ့အတြက္ စစ္ေတြက ဒုကၡသည္စခန္းကုိ သူသြားၾကည့္ခဲ့တာလုိ႔ Matt Dillon က ေျပာပါတယ္။ အဆုံးသတ္မွာေတာ့ သူတုိ႔ေတြဟာ တုိင္းျပည္မဲ့သူေတြအျဖစ္ ဆက္တည္ရွိေနလုိ႔ မရႏုိင္ေတာ့ဘူးလုိ႔ သူက ေျပာပါတယ္။
ဒီပဋိပကၡ ေျပလည္ေရးအတြက္ ႏုိင္ငံေပါင္းစုံပါ၀င္တဲ့ စည္းေ၀းပြဲတခု ၿပီးခဲ့တဲ့ ေသာၾကာေန႔က ထုိင္းအစုိးရက လက္ခံ က်င္းပေပးခဲ့ေပမယ့္လည္း တုိးတက္မႈ တစုံတရာမရဘဲ ၿပီးဆုံးသြားခဲ့ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ အခုလုိ လူေတြ ေရႊ႕ေျပာင္းထြက္ေျပးေနတဲ့ ျပႆနာရဲ႕ အေျခခံ ဇစ္ျမစ္ကုိ ေျဖရွင္းေရး အပါအ၀င္ အာဆီယံႏုိင္ငံေတြအၾကား ဒီကိစၥကုိ ဆက္လက္ ေဆြးေႏြးၾကဖုိ႔ ရွိေနပါတယ္။
အစဥ္အလာအားျဖင့္ တျခားႏုိင္ငံရဲ႕ ျပည္တြင္းေရးကုိ ၀င္ေရာက္ စြက္ဖက္ေလ့မရွိတဲ့ မေလးရွားနဲ႔ အာဆီယံအဖြဲ႔တုိ႔ရဲ႕ ရွားရွားပါးပါး ဖိအားေပးမႈေတြနဲ႔ ျမန္မာအစုိးရ ရင္ဆုိင္ေနရတယ္လုိ႔ လူသားခ်င္းစာနာမႈဆုိင္ရာ မူ၀ါဒအဖြဲ႔က သုေတသီ Liliane Fan က ေျပာပါတယ္။
“အာဆီယံအဖြဲ႔ဟာ အားလုံးက တညီတညြတ္ထဲ့ ဆုံးျဖတ္ခ်က္ခ်တဲ့အေပၚ အေျခခံထားတဲ့ အဖြဲ႔ျဖစ္ေနေတာ့ ေတာ္ေတာ္ေတာ့ ခက္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ေဒသတြင္းက ၾသဇာရွိတဲ့ အဆင့္ျမင့္ ပုဂၢဳိလ္ေတြကေတာင္ တျဖည္းျဖည္းနဲ႔ ေမးခြန္းထုတ္တာေတြ ရွိလာေနပါၿပီ။ ဥပမာ - အရင္ တုိင္းျပည္ေခါင္းေဆာင္ေဟာင္းေတြ၊ ႏုိင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီးေတြက အခုလုိ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္မႈႀကီးေတြ ျဖစ္ေပၚေနတဲ့အခ်ိန္မွာ ၀င္ေရာက္ မစြက္ဖက္ေရးဆုိတဲ့ မူ၀ါဒဟာ အလုပ္မျဖစ္ေတာ့ဘူးလုိ႔ ေျပာလာေနၾကပါၿပီ။”
တုိင္းျပည္မဲ့ျဖစ္ေနတဲ့ ႐ုိဟင္ဂ်ာေတြကုိ ခြဲျခားဆက္ဆံျခင္း မလုပ္ဖုိ႔အတြက္ အေမရိကန္သမၼတ Barack Obama ကလည္း တနလၤာေန႔တုန္းက ျမန္မာအစုိးရကုိ ေတာင္းဆုိလုိက္ပါတယ္။ ျမန္မာႏုိင္ငံက ဒီမုိကေရစီ အသြင္ကူးေျပာင္းမႈ ေအာင္ျမင္ေရးအတြက္ ဒါဟာ အေရးႀကီးတဲ့အခ်က္ ျဖစ္တယ္လုိ႔ သမၼတ အုိဘားမားက ေျပာပါတယ္။
ေထာင္နဲ႔ခ်ီတဲ့ ႐ုိဟင္ဂ်ာေတြကုိ ယာယီ ေနထုိင္ခြင့္ေပးထားတဲ့ မေလးရွားနဲ႔ အင္ဒုိနီးရွားႏုိင္ငံေတြကုိ သမၼတ အုိဘားမားက ခ်ီးက်ဴးစကား ေျပာၾကားလုိက္ၿပီး အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စုအေနနဲ႔လည္း ႐ုိဟင္ဂ်ာတခ်ဳိ႕ကုိ လက္ခံေပးမယ္လုိ႔ ေျပာပါတယ္။
႐ုိဟင္ဂ်ာေတြနဲ႔အတူ စက္ေလွေတြနဲ႔ ထြက္ေျပးလာၾကတဲ့အထဲက ၃ ပုံ ၂ ပုံကေန ထက္၀က္ေလာက္ရွိတဲ့ အေရအတြက္ဟာ မေလးရွားနဲ႔ တျခားႏုိင္ငံေတြမွာ အလုပ္အကုိင္ အခြင့္ေကာင္း ရႏုိင္ေရးအတြက္ ထြက္ေျပးလာၾကတဲ့ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏုိင္ငံသားေတြလည္း ပါ၀င္ပါတယ္။

႐ိုဟင္ဂ်ာဒုကၡသည္အေရး ႏုိင္ငံတကာစိုးရိမ္

• နားဆင္ရန္