နာက်င္ေနေသာ ဆီးစပ္မ်ား (၁)

ဆီးခံုဆီးစပ္ နာက်င္မႈကို အားလံုးခံစားၾကမယ္ ထင္ပါတယ္။

လူမွန္ရင္ က်ားက်ား၊ မမ အနည္းနဲ႔ အမ်ား ႀကံဳဖူးၾကမယ့္ ေဝဒနာတခုက ဆီးခံု၊ ဆီးစပ္ နာက်င္တာပါ။ ဆီးခံု၊ ဆီးစပ္ ဆိုတာ ကေတာ့ ဝမ္းဗိုက္ႂကြက္သားေတြရဲ႕ေအာက္ဘက္ (ခ်က္ေအာက္ပိုင္း) နဲ႔ ေျခေထာက္ (ေပါင္) ေတြရဲ႕ အထက္ပိုင္းကို ဆိုလိုတာပါ။ အမ်ိဳးသမီးေတြ ေသြးမဆံုးမီ ကာလမွာ ျဖစ္တာ၊ သာမန္ ေလထိုးတာေလာက္က သိပ္မဆိုးလွ ေပမယ့္ တခ်ိဳ႕ အေၾကာင္းေတြက်ေတာ့ ေဆး႐ံုေဆးခန္း သြားကို သြားရမယ့္ အေရးေပၚ မီးနီျပ ဥၾသဆြဲသံ ျဖစ္ေနျပန္ ပါတယ္။
အူအတက္ေရာင္
ဘယ္ဘက္ဆီးစပ္မွာ စူးရွနာက်င္ၿပီး ေအာ့အန္မယ္၊ ဖ်ားမယ္ ဆိုရင္ေတာ့ အူအတက္ ေရာင္တာ ျဖစ္ဖုိ႔ မ်ားပါတယ္။ ဒါေတြ ပူးတြဲ ျဖစ္ရင္ေတာ့ အေရးေပၚကို ေျပးရပါလိမ့္မယ္။ ပိုးဝင္ၿပီး ေရာင္ရမ္းေနတဲ့ အူအတက္က ခြဲစိတ္ဖို႔ လိုတတ္ ပါတယ္။ ေပါက္ထြက္ သြားရင္ေတာ့ တကိုယ္လံုး ေရာဂါပိုးေတြ ပ်ံ႕ႏွံ႔ ဝင္ေရာက္ရာက အသက္အႏၲရာယ္ အထိ ဒုကၡ ေပးပါတယ္။
အူမႀကီးမတည္ၿငိမ္

တခ်ိဳ႕ ျဖစ္ေလ့ ရွိပါတယ္။ ဗိုက္ထဲကနာ၊ ျပည့္ကယ္၊ ဝမ္းပ်က္လိုက္၊ ဝမ္းခ်ဳပ္လိုက္ အၿမဲတမ္းလိုလို ျဖစ္ေနတာမ်ိဳးေပါ့။ ဒါကေတာ့ Irritable Bowel Syndrome (IBS) ေခၚတဲ့ အူမႀကီး မတည္ၿငိမ္တဲ့ အေျခအေနပါ။ ဒါမ်ိဳးကေတာ့ ေသခ်ာၿပီ လို႔ စစ္ေဆး သတ္မွတ္ၿပီးရင္ အစားအေသာက္ ဆင္ျခင္၊ စိတ္ဖိစီးမႈ ေလ်ာ့ေအာင္လုပ္၊ ေဆးေတြ ေပးၿပီး သက္သာေအာင္ လုပ္လို႔ ရပါတယ္။
မ်ိဳးဥေႂကြနာ
အမ်ိဳးသမီးေတြ ဓမၼတာ တႀကိမ္နဲ႔ တႀကိမ္ၾကား ပံုမွန္ နာက်င္တတ္တယ္ ဆိုရင္ေတာ့ မ်ိဳးဥေႂကြတဲ့ လကၡဏာပါ။ မ်ိဳးဥအိမ္ ကေန မ်ိဳးဥက ေသြးစီးေၾကာင္းနဲ႔ အရည္ေတြထဲ ဆင္းလာလို႔ ျဖစ္တာပါ။ ဓမၼတာ ၂ ႀကိမ္ရဲ႕ အလယ္ ကာလမွာ နာက်င္တတ္တာမို႔ ဂ်ာမန္စကား Mittleschmerz အရ အလယ္ကာလ နာက်င္မႈ (Middle pain) လို္႔ ေခၚၾကပါတယ္။ တႀကိမ္နဲ႔ တႀကိမ္ နာက်င္တဲ့ ေနရာ မတူသလို နာရီပိုင္းနဲ႔ သက္သာ သြားတတ္ပါတယ္။
ရာသီနာ
ဓမၼတာ လာတိုင္း ႀကံဳရတတ္ပါတယ္။ ဝမ္းဗိုက္ ေအာက္ပိုင္းမွာ ဆုပ္ဆြဲထားသလို နာတာ၊ ခါးမွာ နာတာ စသျဖင့္ေပါ့။ ၁ ရက္ကေန ၃ ရက္ေလာက္ အထိ နာပါတယ္။ သားအိမ္က လစဥ္သူ႔ရဲ႕ မ်က္ႏွာျပင္ အသစ္ လဲရတာကိုး။ ဒါမွလည္း သေႏၶသား ခိုလႈံ ဖြံ႔ထြားဖို႔ အဆင္ေျပမွာ ပါ။ သေႏၶမတည္တဲ့ အခါ က်ေတာ့ မ်က္ႏွာျပင္က ကြာက်ေပးရတဲ့ အတြက္ ရာသီေသြး ဆင္းလာတာ ေပါ့။ အဲဒီ အခ်ိန္မ်ိဳးမွာ သားအိမ္က အဲဒါေတြ ညႇစ္ထုတ္ေပးရာက နာက်င္မႈ ရေစတာ ပါ။ အကိုက္အခဲ ေပ်ာက္ေဆးေတြ ေသာက္၊ ေရေႏြးအိပ္ေလး ကပ္ၿပီး သက္သာေအာင္ လုပ္ႏိုင္ပါတယ္။ ကိုယ္လက္ လႈပ္ရွားမႈ အေလ့အက်င့္ လုပ္တာ၊ စိတ္ဖိစီးမႈ ေလွ်ာ့ေျဖ ေပးတာေတြက အေထာက္အကူ ျဖစ္ပါတယ္။ ေတာ္႐ံုနဲ႔ မသက္သာရင္ ဆရာဝန္နဲ႔ တိုင္ပင္ပါ။
သားအိမ္ျပင္ပ သေႏၶတည္
ရံဖန္ရံခါ သားအိမ္ျပင္ပမွာ သေႏၶတည္ၿပီး ႀကီးထြား လာတတ္ပါတယ္။ အမ်ားအားျဖင့္ မ်ိဳးဥႁပြန္ Fallopian tube မွာ ေပါ့။ စူးစူးဝါးဝါး ဆီးစပ္မွာ နာက်င္ၿပီး မိန္းမကိုယ္က ေသြးေတြ ဆင္းမယ္၊ ေအာ့အန္၊ မူးေဝ စတာေတြလည္း ျဖစ္ပါ တယ္။ ဒါမ်ိဳးကေတာ့ အသက္အႏၲရာယ္ ေပးႏိုင္တဲ့ အေရးေပၚအေျခအေနပါ။
လိင္ကတဆင့္ ကူးစက္တဲ့ ေရာဂါေတြ
ဆီးစပ္ နာက်င္ ကိုက္ခဲတာက လိင္က တဆင့္ ကူးစက္တဲ့ ေရာဂါေတြကိုလည္း သတိမူရမွာ ပါ။ ဂႏိုလို႔ အသိမ်ားတဲ့ Gonorrhea နဲ႔ Chlamydia ေရာဂါေတြ ကေတာ့ ဒီလကၡဏာ အျဖစ္မ်ားပါတယ္။ တခါတေလ ၂ မ်ိဳး တၿပိဳင္နက္ ျဖစ္ေနတတ္ ျပန္ပါတယ္။ အၿမဲတမ္း လကၡဏာ ျပတာမ်ိဳး မဟုတ္ေပမယ့္ ဆီးသြားရင္ နာက်င္တာ၊ အျဖဴဆင္းတာ၊ ရာသီအလယ္ နာက်င္တာေတြ တြဲျဖစ္တတ္ ပါတယ္။ ဒါမ်ိဳးေတြ က်ရင္ေတာ့ ကိုယ့္ရဲ႕ လိင္ဆက္ဆံေဖာ္ ကိုပါ စစ္ေဆး ကုသတာမ်ိဳး လုပ္မွ အဆင္ေျပပါတယ္။
အဲဒီ လိင္ကေနတဆင့္ ကူးစက္တာေတြကေန Pelvic Inflammatory Disease  ေခၚတဲ့ ေနာက္ဆက္တြဲ ေရာဂါ တခု ဆင့္ပြား လာျပန္ပါတယ္။ အေသအခ်ာ ကာကြယ္လို႔ ရေပမယ့္ မကုဘဲထားရင္ သားသမီး မရတဲ့ အေၾကာင္းရင္း တခုလည္း ျဖစ္ေစျပန္ ပါတယ္။ သားအိမ္၊ မ်ိဳးဥအိမ္၊ မ်ိဳးဥႁပြန္ေတြမွာ နာတာရွည္ ထိခိုက္ေနေစတဲ့ ေရာဂါပါ။ ဆီးစပ္နာ၊ ဖ်ား၊ အျဖဴေတြဆင္း၊ ဆီးသြားခ်ိန္နဲ႔ လိင္ဆက္ဆံခ်ိန္ ေတြမွာ နာက်င္ စတာေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ ပဋိဇီဝ ေဆးေတြနဲ႔ ကုသလို႔ ရၿပီး ျပင္းထန္ရင္ေတာ့ ေဆး႐ံုတင္ ကုရတာမ်ိဳး အထိ ျဖစ္တတ္ပါတယ္။ လိင္ဆက္ဆံဖက္ကိုပါ ကုသေပး ရပါတယ္။
မ်ိဳးဥအိမ္ထဲက အိတ္ (အလံုး)
သားဥအိမ္လည္း ေခၚၾကတဲ့ မ်ိဳးဥအိမ္က လစဥ္ မ်ိဳးဥေတြ ေျခြပါတယ္။ အဲဒီအခ်ိန္မွာ မ်ိဳးဥ ထြက္ေပါက္ေလး မပြင့္ေသးတာနဲ႔ ႀကံဳရသလို ျပန္ပိတ္သြားခ်ိန္မွာ မ်ိဳးဥအိမ္ထဲ အရည္ေတြနဲ႔ တင္းက်န္ ေနတတ္ ပါတယ္။ အဲဒါကေန မ်ိဳးဥအိမ္ထဲ အလံုးေလးေတြ ျဖစ္တတ္ ပါတယ္။ တကယ္ေတာ့ စိုးရိမ္စရာ သိပ္မလိုဘဲ သူ႔ဖာသာ ျပန္သက္သာ သြားတတ္ ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ အနီးအနားေတြကို ဖိတာ၊ ေဖာင္းကားလာတာ စတာေတြ ကေန နာက်င္မႈ ျဖစ္ေစျပန္ ပါတယ္။ တခါတရံ အဲဒီ အိတ္ကေလးေတြ ေပါက္ထြက္တာ၊ လိမ္သြားတာက ျပင္းျပင္းထန္ထန္ နာက်င္ေစၿပီး အေရးေပၚခန္း ေရာက္သြား တတ္ပါတယ္။ Ultrasound လို စမ္းသပ္ စစ္ေဆးမႈေတြနဲ႔ ရွာေဖြကုသလို႔ ရပါတယ္။
သားအိမ္ထဲက အသားမွ်င္လံုး
သားအိမ္နံရံမွာ အဲဒီ Uterine fibroid အလံုးေတြ ျဖစ္လာတတ္ ပါတယ္။ ကင္ဆာ မဟုတ္တဲ့ အလံုးအဖုေတြလို႔ ဆိုရမွာ ေပါ့။ အသက္ ၃၀ ကေန ၄၀ အၾကား အမ်ိဳးသမီးေတြ အျဖစ္မ်ား ပါတယ္။ သာမန္အားျဖင့္ေတာ့ ျပႆနာ မဟုတ္ပါဘူး။ တခ်ိဳ႕က်ေတာ့ ဝမ္းဗိုက္မွာ အင့္ေနတာ၊ ခါးနာတာ၊ ရာသီေပၚခ်ိန္ ေသြးအမ်ားႀကီးဆင္းတာ၊ လိင္ ဆက္ဆံခ်ိန္ နာက်င္တာ၊ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ခ်ိန္မွာ အခက္အခဲေတြ႔တာေတြ ျဖစ္ေလ့ ရွိပါတယ္။ ဖယ္ရွားပစ္ဖို႔ လိုအပ္ရင္ လိုအပ္တာမို႔ သားဖြားမီးယပ္ ဆရာဝန္ေတြ ဆီမွာ အႀကံ ေတာင္းခံသင့္ပါတယ္။
ျပင္ပေရာက္ သားအိမ္တစ္ရႉး
တခ်ိဳ႕ အမ်ိဳးသမီးေတြမွာ ျဖစ္တတ္ပါတယ္။ သားအိမ္ကို ကာရံထားတဲ့ တစ္ရႉးက ျပင္ပ အဂၤါေတြဆီ ေရာက္သြားတဲ့ Endometirosis ေခၚပါတယ္။ မ်ိဳးဥအိမ္၊ မ်ိဳးဥႁပြန္၊ ဆီးအိမ္၊ အူနဲ႔ တျခားအစိတ္အပိုင္းေတြမွာ သားအိမ္ တစ္ရႉး ေရာက္ ေနတတ္တာပါ။ ဓမၼတာ လာခ်ိန္မွာ အဲဒီတစ္ရႉးေတြ ကြာက်ရပါတယ္။ အျပင္ကို ထြက္လို႔ မရတဲ့ တစ္ရႉးေတြေၾကာင့္ နာက်င္မႈ ခံစားရတတ္ ပါတယ္။ ရွားရွားပါးပါး အမာရြတ္ က်န္ေလ့ ရွိတာကေတာ့ ကိုယ္ဝန္ရဖို႔ ခက္ခဲတတ္ ပါတယ္။ အကိုက္အခဲ ေပ်ာက္ေဆးေတြနဲ႔ နာက်င္မႈ သက္သာေအာင္၊ သေႏၶတားေဆးေတြ၊ ေဟာ္မုန္းေတြနဲ႔ ဓမၼတာ မလာေအာင္ ရပ္ထားတာမ်ိဳး လုပ္လို႔ ရပါတယ္။ ခြဲေၾကာင္းရာ ေသးေသးေလးခြဲၿပီး ကုသရတာမ်ိဳး ရွိသလို၊ သားအိမ္ ထုတ္ရတဲ့ အထိ လည္း ကုသရတတ္ ပါတယ္။
ဆီးစပ္၊ ဆီးခံုနာက်င္မႈရဲ႕ အေၾကာင္းရင္းေတြ အမ်ားႀကီး ရွိေနေသးတာမို႔ ေနာက္တပတ္ ဆက္ၿပီး ေလ့လာၾကည့္ပါဦး စို႔။    ။
http://burma.irrawaddy.org/